Αντικείμενο του Π.Μ.Σ. «Γνωστική Ψυχολογία και Εφαρμογές»του Τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. είναι η σύγχρονη επιστημονική προσέγγιση σε θέματα μελέτης των γνωστικών, μεταγνωστικών και θυμικών διεργασιών σε πολλά πλαίσια, όπως στην εκπαίδευση, στον χώρο των δικαστηρίων, της εργασίας και της καθημερινής ζωής. Επιπλέον, καλύπτει τη μελέτη των δυναμικών αλλαγών αυτών των διεργασιών, κατά τη διά βίου ανάπτυξη και γήρανση, υγιή και παθολογική. Η έμφαση είναι τόσο στις γνωστικές διεργασίες χαμηλής και ανώτερης ιεραρχίας, όσο και στον γνωστικό έλεγχο, στο μεταγιγνώσκειν και στη Θεωρία του Νου. Επίσης, καλύπτονται θέματα μελέτης σχετικά με τις επιδράσεις του θυμικού, -δηλαδή των κινήτρων, των συναισθημάτων κι άλλων θυμικών παραγόντων, όπως η διάθεση- σε γνωστικά έργα. Οι ηλικιακές ομάδες που μελετούνται έχουν ένα εύρος που εκτείνεται από τη βρεφική ηλικία μέχρι το βαθύ γήρας.
Το επιστημονικό αντικείμενο είναι εξαιρετικά σημαντικό και βρίσκει εφαρμογές σε πολλαπλά πεδία, γιατί επικεντρώνεται τόσο στη λειτουργία του γιγνώσκειν και του θυμικού, όσο και στους περιορισμούς που τίθενται από παράγοντες ατομικών διαφορών και ηλικίας. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο οι γνωστικές και μεταγνωστικές διεργασίες αλληλεπιδρούν με τους θυμικούς παράγοντες είναι ένα από τα πιο δυναμικά πεδία έρευνας διεθνώς. Πεδία εφαρμογών αποτελούν η εκπαίδευση, η καθημερινή ζωή, οι επιχειρήσεις, τα δικαστήρια και η εργασία. Επιπρόσθετα, τονίζεται η σημασία των μεταγνωστικών διεργασιών ως προς την παρακολούθηση και ρύθμιση της συμπεριφοράς, μέσα σε περιβάλλοντα όπου το άτομο πρέπει να επιλέγει και να θέτει στόχους σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, να κατευθύνει αλλά και να ελέγχει τη δράση του. Τέτοιες καταστάσεις τα άτομα βιώνουν καθημερινά και τα αποτελέσματα των ερευνών της Γνωστικής Ψυχολογίας αφορούν πολλαπλές εκφάνσεις του ανθρώπινου βίου όπως, για παράδειγμα, τις μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων στα δικαστήρια, τη λήθη, την προσοχή, και τη μάθηση κατά την ανάπτυξη διά βίου, την αποδιοργάνωση του γιγνώσκειν και την αποδόμηση του γνωστικού ελέγχου στις αναπτυξιακές διαταραχές, στην ψυχοπαθολογία, στις νευροεκφυλιστικές νόσους και κυρίως στην άνοια.